دانشمندان انفجاری از نوع «FBOT» با اندازه حدودی منظومه شمسی در فاصله ۱۸۰ میلیون سال نوری را مشاهده کردند که تخت‌بودن آن هر آنچه در مورد انفجار در فضا می‌دانیم را به چالش کشیده است. دانشمندان در ابتدا درحال مشاهده نور قطبیده پخش‌شده این رخداد در آسمان بودند که به صورت تصادفی دریافتند این یک رخداد از نوع FBOT است.
انفجارهای موسوم به FBOT یک کلاس نادر از انواع انفجار هستند که بسیار کمتر از انفجارهایی مانند «انفجار ابرنواختری» می‌توانیم در طبیعت شاهد آنها باشیم. پیش از این اولین FBOT در سال ۲۰۱۸ کشف شد که آن را «انفجار گاو» نامیدند. FBOT مخفف «Fast Blue Optical Transient» است که در آن نور آبی‌رنگ به صورتی شفاف اما گذرا و آنی در فضا پراکنده می‌شود. علت آنکه این رخداد به رنگ آبی در عالم مشاهده می‌شود، دمای بسیار بالای آن در مدت زمان کوتاه انفجار است.
دانشمندان در ابتدا درحال مشاهده نور قطبیده پخش‌شده این رخداد در آسمان بودند که به صورت تصادفی دریافتند این یک رخداد از نوع FBOT است. سپس آنها با کمک تلسکوپ «Liverpool» که در سایت رصدی «La Palma» قرار دارد، دست به جمع‌آوری اطلاعات بیشتر زدند.
آنها با اندازه‌گیری میزان قطبش نور موفق شدند شکل حدودی و اندازه انفجار را تعیین کنند. در مرحله بعد، برای تعیین دقیق‌تر شکل پدیده، آنها از داده‌ها برای بازسازی شکل سه‌بعدی استفاده کردند و توانستند لبه‌ها را نقشه‌برداری کنند تا میزان تخت‌بودن این رخداد مشخص شود.
انفجار ستارگان در عالم تقریباً همیشه شکلی کروی دارد؛ زیرا خود ستارگان کروی هستند. بااین‌حال، در برخی حالت‌های خاص شاهد انفجارهای غیرکروی - در موارد بسیار نادر، انفجار تخت - هستیم. این رخداد که اکنون دانشمندان در فاصله ۱۸۰ میلیون سال نوری از ما مشاهده کرده‌اند، ابعادی در حدود منظومه شمسی دارد و می‌توان گفت تخت‌ترین حالتی است که تاکنون در عالم رخ داده است. این انفجار به شکل یک دیسک تخت در فضا دیده شده است و احتمال می‌رود از مواد باقی‌مانده ناشی از انفجارهای پیشین ستاره‌ها تشکیل شده باشد.
دکتر جاستین ماوند، نویسنده ارشد این مطالعه از گروه فیزیک و نجوم دانشگاه شفیلد، گفت: "در مورد انفجارهای FBOT اطلاعات بسیار کمی وجود دارد - آنها مانند ستارگان در حال انفجار رفتار نمی کنند، آنها بسیار درخشان هستند و خیلی سریع تکامل می یابند. به زبان ساده، آنها عجیب هستند، و این مشاهدات جدید آنها را حتی عجیب تر می کند."
"ما هرگز فکر نمی کردیم که انفجارها تا این حد کروی باشند. چند توضیح بالقوه وجود دارد: ستارگان درگیر ممکن است درست قبل از مرگ خود یک دیسک ایجاد کرده باشند یا اینها می توانند ابرنواخترهای شکست خورده باشند، جاییکه هسته ستاره به طور ناگهانی به یک سیاهچاله یا ستاره نوترونی فرو می ریزد که سپس بقیه ستاره را می خورد."
"چیزی که اکنون به یقین می دانیم این است که سطوح عدم تقارن ثبت شده بخش مهمی از درک این انفجارهای اسرارآمیز است و پیش فرض ما را در مورد چگونگی انفجار ستاره ها در جهان به چالش می کشد."
هنوز مشخص نیست که انفجارهای FBOT چگونه رخ می‌دهند، اما دانشمندان امیدوارند داده‌های مرتبط با رصد این رخداد که در «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society» به چاپ رسیده است، ما را به درک بهتر آن نزدیک‌تر کند.
منبع: https://phys.org/news/2023-03-scientists-flattest-explosion-space.html