در ماه سپتامبر فضاپیمای اسیریسرکس ماموریت بازگرداندن نمونه از سیارک بنو را به پایان رساند. نمونهها میتوانند داستان پیدایش حیات را از نو بنویسند.
آوردن نمونهها به زمین
اسیریس رکس به ناسا کمک کرد تا احتمال برخورد با بنو را اصلاح کند. اکنون پژوهشگران میگویند احتمال اینکه سیارک بنو در سالهای ۲۱۳۵ تا ۲۳۰۰ به زمین برخورد کند، یک در ۱۷۵۰ است. ازطریق تصویربرداری از نزدیک و مطالعات طیفشناسی، آنها همچنین میدانند که زمانی آب بر بدنه جرم والد بنو جریان داشته است و این سیارک درحالحاضر حاوی ترکیبات آلی است.
صدها میلیون سال پیش قبل از جدا شدن بنو از بدنه سیارک والدش، مخازن عظیمی از مایعات حاوی کربن در درون آن نفوذ کرده بود. لورتا درباره تصویری که توسط این یافتهها ترسیم شده است، گفت: «شبیه سنگهایی است که در چاههای گرمابی قلیایی اقیانوس وجود دارد. فکر میکنیم که آن محیطها مکانهای کلیدی برای منشا حیات روی زمین بودند. روی زمین، غیرممکن است که بگوییم کدام نوع از ترکیبات شیمیایی این محیطها حیات را ایجاد کردند، زیرا آنها با زندگی آلوده شدهاند. روی بنو این آلودگی اتفاق نیفتاده است.»
در سال ۲۰۲۰ ماموریت ژاپنی هایابوسا ۲ حدود پنج گرم ماده را از سیارک ریوگو به زمین برگرداند. نمونه ازنظر علمی ارزشمند بود، اما به گفتهی لورتا، برای تجزیهوتحلیل ارگانیک کافی نبود.
از مواردی که دانشمندان به دنبال آن هستند، عناصر سازندهای مانند بازهای نوکلئیدی یا اسیدهای آمینه است. آنها میخواهند بدانند که آیا در فضا آنها ساختار زنجیرهای پیدا کردهاند. چنین ترکیبات بزرگی احتمالا نسبت بسیار کمی از کل مواد آلی نمونه را تشکیل میدهند. بنابراین حجم نمونه بالا در اینجا مفید خواهد بود.
در ساعت ۴:۴۲ دقیقه صبح ۲۴ سپتامبر سیستم گیوتینمانندی روی فضاپیمای اسیریس رکس کابلی را که آن را به کپسول نمونه متصل کرده بود، قطع کرد و مکانیسم فنرمانندی کپسول را پرتاب کرد. فضاپیمای اصلی پیشرانه خود را فعال کرد و به سوی سیارک آپوفیس روانه شد. حال دیگر اسیریس رکس به پایان عمر رسیده و نام جدید فضاپیما اسیریس ایپکس است. در همینحال، کپسول بشقابپرنده شکل با سرعت بیش از ۴۳٬۴۵۲ کیلومتر بر ساعت به سمت خانه روانه شد و سپس بر فراز سانفرانسیسکو به جو زمین برخورد کرد.
حاصل سالها تلاش لورتا تک و تنها روی شنهای بیابان نشسته بود
لورتا نیز در آن زمان در هلیکوپتر بل ۲۰۶ به همراه سه هلیکوپتر دیگر به سمت مکان مورد انتظار بازیابی در یوتا میرفت. لورتا هدست خود را تنظیم کرد. در هلیکوپتر به قدری سروصدا بود که او نمیتوانست درمورد ترافیک رادیویی درمورد کپسول بشنود. صدایی گفت: «صدهزار فوت».
کپسول حاوی نمونه که دراثر برخورد با جو تا بیش از ۲۷۶۰ درجه سانتیگراد داغ شده بود، در عرض کمتر از دو ثانیه از ایالت کالیفرنیا عبور کرد. لورتا پرسید آیا چتر نجات بادي داریم؟ (برای تثبیت و بیرون کشیدن چتر نجات اصلی، باید چتر نجات بادی وجود میداشت که مانند ترمز عمل میکرد تا کپسول به آرامی فرود آید.)
چتر نجات بادی در کار نبود و کپسول درحال چرخ زدن بود. صدا گفت: «شصت هزار فوت». کپسول به زمین نزدیکتر میشد و هنوز چتری وجود نداشت. لورتا خود را برای بدترین سناریو آماده کرد: فرود فاجعهبار و پخش شدن نمونههای سیارک بنو روی شنهای بیابان یوتا. او با خود گفت هر اتفاقی که بیفتد، باید خونسردی خود را حفظ کند. اما سرانجام صدایی اعلام کرد «چتر نجات اصلی شناسایی شد.» با شنیدن این خبر، اشک در چشمهای او حلقه زد. چیزی از ۹ صبح نگذشته بود که لورتا از هلیکوپتر پایین رفت و به سمت کپسول زغالی روانه شد. حاصل سالها تلاش او تک و تنها روی شنهای بیابان نشسته بود.
کپسول حاوی نمونه با هلیکوپتر به داگوی منتقل شد. در آنجا گروهی از کارکنان در اتاقی استریل جعبه نمونه را از کپسول بیرون کشیدند. آنها ظرف را در کیسههای محافظ و سپس در مخزنی از نیتروژن قرار دادند که گاز بیاثری است که نمونه را بکر نگه میدارد.
صبح روز بعد جعبه توسط هواپیمای باری به آزمایشگاه مرکز فضایی جانسون در هیوستون منتقل شد؛ همان جایی که ناسا سنگهایی را نگهداری میکند که توسط آپولو از ماه آورده شده است. در هیوستون، کاروانی متشکل از ده وسیله نقلیه ازجمله اسکورت پلیس نمونه را به ساختمان ۳۱ مرکز فضایی جانسون بردند.
در اتاق تمیز، دو جعبه آلومینیومی دریچهدار بزرگ وجود داشت. پرسنل لاکهید مارتین و ناسا درحالیکه لباسهای محافظ پوشیده بودند، قوطی را از لایههای محافظ جدا کردند و آن را در جعبه عایق در برابر هوا قرار دادند. آنها با دقت زیاد قطعات محفظه حاوی نمونه را از هم باز کردند.
پس از آمادهسازیهای اولیه و خارج کردن ظرف حاوی نمونه، لورتا بالاخره لباس مخصوص پوشید و وارد اتاق تمیز شد. او با چشمانی متعجب به آرامی به سمت جعبه رفت تا از نزدیک آن را ببیند. قوطی پر از مواد سیارک بنو بود. لبخند بر لبهایش نشست. نمونه پیامی از طلوع منظومه شمسی است که او و همکارانش باید آن را بهزودی رمزگشایی کنند.
منبع:زومیت